آموزش مقدماتی تعمیرات لباسشویی های اتومات

جلسه اول : آشنایی کلی با سیستم ماشین لباسشویی

با نام خدا اولین جلسه آموزش تعمیر لباسشویی اتومات را شروع می‌کنیم . این سری آموزشی توسط بخش فنی الکتروکالا ( کیمیا الکترونیک ) تهیه شده است و به صورت رایگان در بلاگ الکترو کالا منتشر می‌شود. جلسه اول این آموزش برای آشنایی کلی با سیستم عملکرد ماشین لباسشویی است.

بطور کلی اجزا لباسشویی به سه دسته تقسیم می شود:

• الف : ECU یا همان برد لباسشویی
• ب : ورودی‌ها یا همان سنسورهای مختلف
• ج : خروجی‌ها یا همان عملگرها

الف : ECU(Electronic Control Unit)

واحد کنترل الکترونیک یا (برد لباسشویی) و (تایمرمکانیکی) در لباسشویی های اتومات قدیمی. واحد کنترل الکترونیک لباسشویی (ECU) را با نام برد لباسشویی می‌شناسیم. به طور خلاصه در ماشین لباسشویی وظیفه برد، کنترل خروجی‌ها (عملگرها) با توجه به سیگنال ورودی و نوع برنامه انتخابی است.

وظیفه برد لباسشویی

برد لباسشویی را میشود در یک کلام به عنوان مغز لباسشویی معرفی کرد. وظیفه کنترل اجزای مختلف سیستم لباسشویی به عهده برد است.

برد لباسشویی پارامترهایی را در هر لحظه برای کنترل اجزای خروجی در نظر میگیرد، این پارامترها از 2 طریق بدست می‌آیند:

1- ورودی‌ها یا همان سنسورهای لباسشویی

2- برنامه شستشوی انتخابی

برد لباسشویی با استفاده از این پارامترها در هر لحظه سرعت و جهت چرخش موتور لباسشویی و وضعیت رله‌های ماشین لباسشویی مانند شیر برقی‌ها، پمپ تخلیه، المنت گرمکن آب و قفل درب را مشخص میکند.

ارورهای لباسشویی

یکی دیگر از خروجی‌های سیستم ماشین لباسشویی آلارم آن است که معمولا به صورت یک بیزر روی برد است، استفاده آلارم برای هشدار ارورهای احتمالی در هنگام اجرای برنامه شستشو است.

در صورت بروز هر گونه خطایی در عملکرد دستگاه، ابتدا ماشین لباسشویی متوقف میشود و آلارمی بعنوان هشدار پخش میکند و کد خطاء (error) روی نمایشگر ظاهر میشود . ارورهای لباسشویی به طور کلی میتواند 2 منشا داشته باشد:

1- خرابی قطعات لباسشویی مثل هرکدام از سنسورها یا خروجی‌ها

2- خطای کاربر مثلا نبستن درب، باز نبودن شیر آب و …

در لباسشویی‌های اتومات قدیمی وظیفه برد لباسشویی را یک تایمر مکانیکی انجام میداد. این نوع سیستم‌های کنترل، به سیستم های کنترل الکترومکانیکی معروف است که امروزه بعلت رادمان پایین و امکانات کم نسبت به بردهای الکترونیکی، دیگر از آن استفاده نمیکنند.

ب : حسگر (SENSOR)

سنسور (Sensor) یا حسگر وسیله‌ای است که به محرک‌های فیزیکی واکنش نشان میدهد و تحریکات آن‌ها را به عنوان ورودی دریافت می‌کند، به سیگنال‌های الکتریکی قابل اندازه‌گیری تبدیل و به عنوان خروجی ارائه می‌دهد. سنسورها می‌توانند مکانیکی، الکتریکی، مغناطیسی یا نوری باشند. همچنین که هر سنسور به یک محرک فیزیکی خاص واکنش نشان می‌دهد و برای اندازه‌گیری متغییری مشخص به کار می‌رود.

سنسورها با بررسی شرایط محرک‌های فیزیکی مشخصی که با آن‌ها در ارتباط هستند، گزارش خرابی، نقص یا هرگونه مشکلی را صادر کرده و اعلام نیاز برای رفع آن می‌نمایند. بنابراین هرگونه ضعف در گزارش‌گیری سنسورها و انتقال گزارشات دریافتی‌شان، می‌تواند عواقب بدی برای قطعات لباسشویی داشته باشد.

مهم‌ترین انواع سنسورهای لباسشویی

سنسور سطح آب(هیدروستات) :

هیدروستات به دو نوع تقسیم میشوند :

1- هیدروستات مکانیکی : با بالا رفتن سطح آب در دیگ لباسشویی فشار هوا پشت پرده دیافراگم زیاد میشود و باعث اتصال پایه 1 به 2 و قطع اتصال پایه 1 از3 میشود

2-هیدروستات الکترونیکی : با بالا رفتن سطح آب در دیگ لباسشویی فشار هوا پشت پرده دیافراگم زیاد میشود و این تغییر افزایش خاصیت القایی سلف هیدروستات را به دنبال دارد. با تغییر کردن خاصیت القایی باعث تغییر فرکانس مدار نوسان ساز روی برد لباسشویی میشود. دامنه فرکانس برای سطح خالی حدود 25 کیلو هرتز و برای سطح پر حدود 19 کیلو هرتز است. ترتیب پایه‌های هیدروستات ماشین لباسشویی از چپ به راست 1 و 2 و 3 می‌باشد. پایه 1 پایه 5+و پایه 2 پایه زمین (-)GND و پایه 3 پایه سیگنال می باشد.

سنسور دور موتور تاخو ژنراتور :

یک ژنراتور کوچک، 8 قطبی است که به انتهای شفت موتور متصل می شود و در ازای یک دور موتور 8 پالس سینوسی تولد می کند برد لباسشویی از روی فرکانس دریافتی سرعت موتور را محاسبه میکند .

سنسور دما (ترمیستور) :

ترمیستور یک مقاومت حرارتی حساس به دما است. ترمیستورهایی که در سیستم ماشین لباسشویی استفاده میشود از نوع NTC ضریب دمایی منفی (Negative Temperature Coefficient) است که برای اندازه گیری دما آب استفاده می شود.

بسته به نوع مواد به کار رفته و روش ساخت ,ترمیستورها می توانند در یک محدوده دمایی از 50-تا150 + درجه سانتی گراد به کار برده شوند .نقطه مرجع مقاومت  یک ترمیستور ,25درجه سانتی گراد است و برای اکثر کاربرد ها ,مقاومت در این دما بین 100اهم تا 100 کیلو اهم می باشد و زمانیکه می گویند تزمیستور لباسشویی 10 کیلو است یعنی مقاومت ترمیستور در دما 25درجه سانتی‌گراد 10کیلو اهم است .

ج : عملگر(Actuator) یا همان خروجی ها در سیستم ماشین لباسشویی

عملگرها قطعاتی هستند که در بردلباسشویی آنها را با توجه به برنامه شستشو و وضعیت سنسورها کنترل میکند کنترل بعضی از خروجی‌ها ساده است، مثل شیر برقی‌ها که هرکدام فقط با یک رله خاموش و روشن میشوند. اما کنترل موتور لباسشویی فقط در حد یک قطع و وصل نیست و باید جهت و سرعت چرخش آن، به طور دقیق کنترل شود.

خروجی‌های ماشین لباسشویی:

1- موتور لباسشویی :

موتور لباسشویی‌های اتومات جدید به سه دسته تقسیم می شوند. 1- یونیورسال 2- اینورتر معمولی 3- اینورتر دایرکت درایو

1- موتور یونیورسال

موتور های یونیورسال، نوعی الکتروموتور هستند که با برق مستقیم و متناوب راه اندازی میشوند. این موتور از نظر ساختار شبیه موتور سری است یعنی سیم پیچ میدان و سیم پیچ آرمیچر با هم سری شده‌اند.

موتور یونیورسال از دو قسمت روتور و استاتور  تشکیل شده است.

موتور های یونیورسال  گشتاور فوق العاده بالایی دارند و در دستگاه هایی که نیاز به دور موتور نسبتاً بالایی دارند مانند دریل، سنگ فرز، جارو برقی وماشین لباسشویی و…  از این نوع موتور استفاده می کنند.

2- موتور اینورتر معمولی

این موتورها از لحاظ ظاهری شبیه به موتورهای یونیورسال هستند اما اساس عملکرد آنها کاملا متفاوت است. موتورهای اینورتر به موتورهای بدون ذغال BLDC (BrushLess DC) نیز معروف هستند. مهمترین تغییر این موتورها نسبت به موتورهای یونیورسال حذف ذغال از آنهاست. موتورهای اینورتر نسبت به موتورهای یونیورسال عمر بالاتر، تلفات کمتر (مصرف انرژی کمتر)، لرزش و صدای کمتری دارند. اما همه این مزیت‌ها را باید کنار پیچیدگی کنترل آنها قرار داد.

3- موتور اینورتر دایرکت درایو

جدیدترین نسل موتورهای لباسشویی، موتورهای اینورتر دایرکت درایو هستند که اولین بار شرکت کره‌ای LG از آن استفاده کرد. این موتور‌‌ها از لحاظ تئوری کارکرد با موتورهای اینورتر معمولی تفاوت چندانی ندارند. تفاوت عمده آنها با موتور‌های اینورتر معمولی حذف سیستم انتقال قدرت از موتور به دیگ است. انتقال قدرت در نسل های قدیمی موتورها توسط تسمه و پولی‌ها انجام میشد که با حذف این اجزا، موتور دایرکت درایو به طور مستقیم روی دیگ نصب میشود. با این کار مزیتهای ذکر شده برای موتور اینورتر معمولی در این نوع موتور‌ها بیشتر شده است. یعنی از لحاظ عمر، تلفات، لرزش و صدا حتی از اینورتر معمولی نیز بهتر هستند.

۳- شیر برقی

وظیفه این قطعه، قطع و وصل کردن جریان ورودی آب به دستگاه توسط جریان الکتریکی است.

شیرهای برقی به صورت تکی و دوقلو و یا 3 یا 4 تایی نیز تولید می‌شود که هر کدام کاربرد متفاوتی دارند. به عنوان مثال شیر برقی آب سرد و آب گرم و یا شیر برقی شستشوی اصلی و یا در برخی مدل‌های شیر برقی بخارشوی نیز وجود دارد.

۴- پمپ تخلیه

وظیفه این قطعه هدایت آب به خارج از دیگ دستگاه است. پمپ تخلیه لباسشویی ها اکثرا از نوع القایی بوده که در مدل های قدیمی از نوع القایی با قطب چاکدار استفاده می شد. امروزه از نوع القای مگنتی استفاده می‌شود که دارای ابعاد کوچکتر و توان مصرفی کمتر نسبت به مدل‌های القایی با قطب چاکدار هستند.

ایرادات نیم‌سوز شدن و یا سوختن کامل قطعه و گرفتگی فیلتر آن می‌تواند از ایرادات رایج آن باشد.

۵-میکروسوئیچ درب ماشین لباسشویی

این قطعه هم سنسور و هم عملگر میباشد در واقع با فرمان برد لباسشویی، درب لباسشویی را قفل یا باز می‌کند و همچنین به بردلباسشویی وضعیت باز یا بسته بودن درب لباسشویی را گزارش می‌دهد .

میکروسوئیچ دو نوع هستند :

1-میکروسوئیچ بی متال

میکرو سوییچ بی متالی از یک بی متال و مقاومت PTC بعنوان عملگر ویک پلاتین بعنوان سنسور تشکیل شده است.

2- میکروسوئیچ سنولوئیدی

میکروسوئیچ سنولوئیدی از یک سیم پیچ (سنولوئید) بعنوان عملگر ویک پلاتین بعنوان سنسور تشکیل شده است.

برد لباسشویی همه کاره MSB925